Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ!

Cơn thiếu máu não thoáng qua có các dấu hiệu của cơn đột quỵ nhẹ, với các triệu chứng chỉ kéo dài trong khoảng vài phút hoặc vài giờ, nhưng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ sớm.

Đột quỵ xảy ra khi một mạch máu đưa máu và oxy lên não bị tắc nghẽn do cục máu đông hoặc bị vỡ. Khi điều này xảy ra, các tế bào não không nhận được máu và oxy cần thiết để tồn tại. Điều này khiến các tế bào thần kinh ngừng hoạt động và chết trong vòng vài phút.

Khi đó, phần cơ thể mà phần não tai biến kiểm soát bị ảnh hưởng. Tác động của đột quỵ có thể là vĩnh viễn tùy thuộc vào số lượng tế bào chết đi, vị trí của chúng trong não và các yếu tố khác.

Đột quỵ có thể gây ra yếu (tê liệt), ảnh hưởng đến ngôn ngữ và thị lực, và gây ra các vấn đề khác. Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong số 5 và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật nghiêm trọng, lâu dài ở Việt Nam. Mỗi năm có 200,000 ca đột quỵ, 20- 50% tử vong hoặc tàn tật suốt đời.

Thiếu máu não thoáng qua (TIA) là gì?

TIA, hay cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua, là một cơn đột quỵ “cảnh báo” xảy ra khi cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch trong một thời gian ngắn.

Các triệu chứng của TIA cũng giống như các triệu chứng của đột quỵ, nhưng chúng thường chỉ kéo dài vài phút. Khoảng 12% của tất cả các lần đột quỵ có trước TIA, vì vậy đừng bỏ qua TIA. Gọi cấp cứu hoặc tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp ngay lập tức!

Nghiên cứu cũng cho thấy nguy cơ có cơn đột quỵ xảy ra cao nhất trong vòng 90 ngày sau khi xuất hiện cơn thiếu máu não thoáng qua, tỷ lệ này chiếm khoáng 9 đến 17%.

Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ do thiếu máu não thoáng qua là gì?

Bạn và gia đình nên nhận biết các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ. Bạn có thể có một số hoặc tất cả các dấu hiệu này. Lưu ý thời gian khi các triệu chứng bắt đầu và gọi cấp cứu hoặc số điện thoại khẩn cấp trong khu vực của bạn ngay lập tức. Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu!

Đừng bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo cơn thiếu máu não thoáng qua này, ngay cả khi chúng biến mất.

CÁC DẤU HIỆU CẢNH BÁO

• Đột ngột tê hoặc yếu mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt là ở một bên của cơ thể
• Đột ngột nhầm lẫn, khó nói hoặc khó hiểu
• Đột ngột khó nhìn, giảm thị lực, mù tạm thời ở một hoặc cả hai mắt,
• Đột ngột khó đi lại, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc phối hợp
• Đau đầu dữ dội đột ngột không rõ nguyên nhân

FAST. là một cách dễ dàng để nhớ cách nhận biết đột quỵ và những việc cần làm. Xem thêm các dấu hiệu nhận biết đột quỵ trước 1 tuần, 30 ngày.

Cơ sở nào gần tôi được trang bị tốt nhất để điều trị cho tôi nếu tôi đang có các triệu chứng đột quỵ?

Ai là người có nguy cơ cao gặp cơn thiếu máu não thoáng qua?

Bất kỳ ai cũng có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua, những người có nguy cơ cao bao gồm: trên 55 tuổi, có bệnh tăng huyết áp, mỡ máu cao, đái tháo đường.

Khi có dấu hiệu của cơn thiếu máu não, bạn cần đi khám ở cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc các dấu hiệu FAST là cảnh báo sớm của cơn đột quỵ cần được điều trị sớm, và xác định các yếu tố rủi ro đi kèm để có kế hoạch phòng ngừa đột quỵ hiệu quả.

Đột quỵ có thể ngăn ngừa được không?

Đúng. Đột quỵ phần lớn có thể phòng ngừa được. Bạn có thể giảm nguy cơ đột quỵ bằng cách sống lành mạnh – kiểm soát huyết áp cao; không hút thuốc lá; ăn một chế độ ăn uống lành mạnh ít chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa; hoạt động thể chất; duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh; quản lý bệnh tiểu đường; và uống rượu vừa phải hoặc hoàn toàn không.

Đột quỵ có thể điều trị được không?

Nếu bạn đang bị đột quỵ, thời gian là rất quan trọng. Điều trị ngay lập tức có thể làm giảm tác động lâu dài của đột quỵ và thậm chí ngăn ngừa tử vong. Việc điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại đột quỵ bạn mắc phải.

Có một loại thuốc phá cục máu đông được sử dụng để điều trị đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Thuốc có thể giảm thiểu tình trạng tàn tật do đột quỵ bằng cách phá vỡ cục máu đông có thể ngăn dòng máu lên não.

Để đủ điều kiện sử dụng thuốc này, bác sĩ phải chẩn đoán đột quỵ của bạn là đột quỵ do thiếu máu cục bộ và điều trị cho bạn trong vòng 3 đến 4,5 giờ sau khi khởi phát các triệu chứng đột quỵ. Cơn thiếu máu não, cục máu đông được xử lý càng sớm, khả năng có một kết quả tốt hơn càng lớn.

Làm cách nào để giảm nguy cơ đột quỵ?

• Tổng hợp những cách phòng ngừa đột quỵ cực đơn giản
• Điểm danh những thực phẩm phòng chống đột quỵ
• Đột quỵ xảy ra ở độ tuổi nào và thường xảy ra khi nào?
• Cách chăm sóc người bị đột quỵ giúp bệnh nhân nhanh hồi phục